Kỹ Thuật Trồng Dưa Hấu Vụ Tết Và Những Điều Cần Lưu Ý
Dưa hấu là loại cây trồng có nguồn gốc khí hậu nóng, ưa khí hậu ấm áp, khô ráo đầy đủ ánh sáng. Nếu trồng ở vùng khí hậu thấp, cây phát triển yếu, trái không to, đẹp. Ở nhiều vùng mưa, cây dễ bị thối rễ, khó trổ bông, khó thụ phấn và đậu trái. Nếu đậu trái thì trái vẫn dễ bị thối. Nhiệt độ thích hợp để dưa hấu phát triển cho trái to, đẹp mắt là trong khoảng từ 25 – 300 C. Với dưa hấu vụ Tết, thời điểm tốt nhất để bà con tiến hành gieo trồng trong khoảng từ ngày 5 – 15/10 AL. Tức là khoảng 23/11 – 3/12 DL.
Dưa Hấu được nhiều người ưa chuộng vào dịp Tết
Kỹ thuật trồng dưa hấu vụ Tết
1. Xử lý hạt giống dưa hấu trước khi trồng dưa hấu
Để có được vườn dưa xanh, tốt, không sâu bệnh, công việc đầu tiên, bà con cần làm đó là xử lý hạt giống thật tốt. Việc làm này rất quan trọng nhằm đề phòng bệnh do nấm khuẩn có sẵn trong hạt tấn công cây con lúc mới gieo. Do đó, trong khâu xử lý hạt giống, người trồng dưa hấu cần lưu ý:
- Ủ hạt: Phơi hạt nơi nắng nhẹ 1-2 giờ, để hạt nguội rồi ngâm vào nước sạch 4-6 giờ, vớt hạt ra, rửa sạch nhớt rồi gói hạt trong khăn ẩm, ủ hạt 24-36 giờ ở nhiệt độ 28-30oC cho nức mầm.
- Gieo thẳng: Chuẩn bị lổ trồng ngoài đồng ruộng bằng chày, nọc đục lổ, sâu 10cm, bón phân tro hoai mục để giữ đất ẩm sau khi gieo. Gieo hạt đã nứt mầm, sâu 2-3cm, lấp hạt với tro trấu hay đất bột.
- Gieo bầu: Gieo hạt trong bầu là thuận lợi nhất, tiện cho việc chăm sóc cây con, tiết kiệm hạt giống và có thời gian chuẩn bị đất trồng chu đáo hơn. Làm luống rộng 60-80cm, cao 15-20cm, nơi có ánh sáng đầy đủ và thoáng gió để đặt bầu.
2. Xử lý đất trồng dưa hấu
Trong canh tác cây dưa hấu, vấn đề xử lý đất trồng là rất quan trọng. Vì cây dưa hấu thích hợp với loại đất có tầng canh tác dày, tơi xốp, không nghiễm phèn, mặn, dễ thoát nước. Đất trồng dưa trước đó phải được luân canh ít nhất 3 vụ. Với lúa nước hoặc bắp, không luân canh với cây họ bầu bí, như: dưa hấu, dưa leo, ổ qua, bí rợ, bí đao,…
Phần lớn dưa hấu hiện nay được bà con tận dụng mùa vụ nông nhàn trồng trên đất ruộng. Tuy nhiên, bà con cũng cần lưu ý không nên liên canh trồng dưa vì cây dễ bị bệnh chạy dây, nứt thân, đặc biệt là bệnh héo rũ sẽ dẫn đến thất bại khi trồng dưa hấu. Bà con nên làm đất sau khi thu hoạch lúa. Dọn sạch cỏ dại và tàn dư thực vật, cày 1 lượt, bừa 1-2 lượt rồi đào mương lên líp.
- Phân lô, lên luống: Khoảng cách luống thường 2,5-3m cho luống đơn và 4,5-6m cho luống đôi. Mương tưới nước rộng 30-40cm, sâu 40cm, bố trí theo hướng Đông Tây để cây nhận được nhiều ánh sáng. Luống trồng rộng 80-90cm, cao 15-20cm.
- Khoảng cách, mật độ: Muốn có năng suất cao nên trồng 2,3-2,5m x 0,5-0,6m, nghĩa là mật độ 9.000 cây/ ha.
- Cách trồng: Cây con được 5-7 ngày tuổi, có 1-2 lá thật thì đem trồng. Tưới nước đẫm, rạch bao nylon rồi đặt bầu vào lỗ đục sẵn.
3. Sử dụng màng phủ nông nghiệp trong trồng dưa hấu (bạt Plastic)
Thêm một công việc nữa cũng góp phần làm nên vụ dưa hấu thắng lợi, đó là làm màng phủ.
Màng phủ nông nghiệp (màng, bạt) là loại nhựa dẻo, mỏng, dùng để phủ các liếp rau. Mặt trên có màu xám bạc, mặt dưới có màu đen. Việc sử dụng màng phủ trong trồng cây dưa hấu góp phần hạn chế côn trùng gây hại. Hạn chế bệnh hại nhất là bệnh hại do nấm tấn công và ngăn ngừa cỏ dại. Mặt khác, việc sử dụng màng phủ còn giúp cho việc:
- Điều hòa được độ ẩm hạn chế bốc hơi nước trong mùa khô
- Phân bón không bị rửa trôi
- Giữ ấm mặt đất vào ban đêm
- Hạn chế độ phèn
- Làm cho màu sắc của trái dưa trở nên đẹp, bắt mắt.
Cách trải bạt: Dùng bạt có chiều ngang 1 m, phủ mặt có màu tráng bạt lên phía trên mặt, kéo căng bạt theo chiều dài luống, bìa bạt phủ sát mép mương để tránh cỏ mọc sau này.
Đục lỗ: Dùng lon bia có đường kính 8-10cm, cắt 2/3 mài bén hoặc dùng than đốt nóng bỏ vào lon để đục lỗ bạt tạo thành lỗ tròn, cách đầu mương từ 20-30cm.
Lưu ý: Màng phủ nông nghiệp phủ mặt đen xuống dưới, mặt có ánh bạc phía trên giúp hạn chế cỏ dại, bốc hơi nước, thất thoát phân bón. Đặc biệt, mặt có ánh bạc sẽ phản quang giúp hạn chế, xua đuổi các loại côn trùng chích hút (bọ phấn trắng).
4. Bón phân và Chăm sóc
Đối với bất kỳ loại cây trồng nào, việc bón phân, cân đối dinh dưỡng đều hết sức quan trọng. Vì nó ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng sản phẩm. Cây dưa hấu cũng không nằm ngoài quy luật này. Lượng phân bón nhiều hay ít tuỳ thuộc độ màu mỡ của đất. Đất bạc màu, đất cát cần bón nhiều phân hơn đất thịt và đất sét.
Liều lượng phân bón chung:
Phân chuồng hoai hoặc phân hữu cơ: 1.000 kg/ha
Vôi bột (quét tường hoặc vôi nung từ vỏ Sò): 1.000 kg/ha
Phân bón NPK 13-13-13+TE Đầu Trâu: 1.000-1.200 kg/ha
4.1. Bón lót:
Bón lót toàn bộ 1 tấn phân chuồng hoặc phân hữu cơ hoai, 1tấn vôi bột và 500kg phân Đầu Trâu NPK 13-13-13+TE cho 1 ha, có thể trộn với một ít thuốc bảo vệ thưc vật như Basudin 10 H hoặc Furadan 3H để trừ kiến, dế…
Bón đều trên luống hoặc bón theo hàng trồng khi làm luống. Xong trải màng phủ nông nghiệp, đục lỗ, gieo hạt…
* Bón thúc lần 1 (12-15 ngày sau khi trồng): 150-200kg Đầu Trâu NPK 13-13-13+TE cho 1 ha.
* Bón thúc lần 2 (20-22 ngày sau khi trồng): 150-200kg Đầu Trâu NPK 13-13-13+TE cho 1 ha.
* Bón thúc thúc nuôi trái (40 ngày sau khi trồng): 200-300kg Đầu Trâu NPK 13-13-13+TE cho 1 ha.
Chú ý: Khi bón phân cho những lần bón thúc có thể dùng một vật nhọn đâm xuyên thủng làm thủng bạt khoảng giữa 2 gốc dưa rồi rải phân xuống hốc. Hoặc bơm nước vào các rãnh, giữ nước lại, rồi rải phân xuống các rãnh. Đây là biện pháp tưới thấm, tuy nhiên nên bổ sung thêm lượng phân từ 20-30%.
Ngoài ra còn kết hợp phun phân bón lá Đầu Trâu 005 giai đoạn cây con giúp cây phát rễ nhanh, thân lá mau bò; Đầu Trâu 007 giai đoạn sắp ra hoa giúp cây ra hoa đồng loạt; Đầu Trâu 009 giúp trái to, vị ngọt, tồn trữ, bảo quản tốt, vận chuyển xa dễ dàng; liều lượng mỗi loại 01 gói (10mg) pha cho bình 08 lít nước, phun đều trên khắp mặt lá - phun định kỳ 5-7 ngày/lần cho đến khi trước thu hoạch 10 ngày.
4.2. Làm cỏ
Sau mỗi lần bón thúc hai bên luống dưa, tiến hành làm cỏ quanh gốc và trên luống kết hợp tỉa bỏ lá già, lá bị rệp hại nặng, cây bị bệnh đem tiêu hủy để hạn chế sâu bệnh phát triển gây hại trong suốt quá trình sinh trưởng của cây.
4.3. Tưới nước
Sau khi trồng, thường xuyên tưới đủ độ ẩm cho cây sinh trưởng phát triển bình thường. Vào các thời kỳ nụ, hoa, quả rộ và quả đang lớn cần đảm bảo đủ nước. Trồng thông thường có thể dùng phương pháp tưới phun hay tưới thấm tùy điều kiện tưới tiêu từng vùng. Trồng dưa có trải bạt phải áp dụng phương pháp tưới thấm bằng cách bơm hoặc tháo nước vào mương, sau đó rút cạn nước trong mương trong ngày. Lượng nước tưới và số lần tưới tùy theo điều kiện trồng và giai đoạn tăng trưởng của cây. Khi cây nhỏ, rễ chưa ăn sâu rộng, nên tưới nhiều lần/ngày và tưới gần gốc.
4.4. Tỉa nhánh
Khi dưa bò, phải tỉa bớt nhánh để tránh hao phí chất dinh dưỡng, dây dưa mập mạnh, dễ chăm sóc, lấy trái sau này.
4.5. Định hướng dây
Khi dưa bắt đầu bò, tiến hành sửa dây thường xuyên và cố định vị trí bò cho các dây nằm song song nhau trên mặt luống và thẳng góc với hàng trồng.
4.6. Thụ phấn
Thụ phấn nhân tạo là biện pháp kỹ thuật cần thiết trong sản xuất dưa để dễ chăm sóc, bón thúc nuôi trái, trái lớn đều, chín và thu hoạch cùng lúc. Thụ phấn vào buổi sáng từ 7-9 giờ lúc dây dưa dài khoảng 1,5m và ra hoa rộ (25-30 ngày sau khi trồng). Ngắt hoa đực bất kỳ, hoa vừa nở, to và có nhiều phấn; chấm phấn đều lên hoa cái vừa nở.
4.7. Chọn trái
Muốn cho trái thương phẩm to, tròn đều nên để mỗi cây một trái. Chọn trái ở vị trí lá 15-20 trên dây chính (hoa cái thứ 3, thứ 4) hay 8-12 trên dây nhánh (hoa cái thứ 2, 3), trái có cuống to, dài, bầu noãn to, tròn đầy, không sâu bệnh và lớn nhanh sau khi thụ phấn.
Nếu trên dây chính không tuyển quả được thì chọn quả thứ 2 trên dây nhánh tức vị trí lá 8 – 14. Chọn quả đầy đặn, cuống to, dài, có nhiều lông tơ thẳng, không sâu bệnh. Đồng thời tỉa bỏ tất cả các quả khác đậu tự nhiên, các quả ra sau, cắm que đánh dấu. Nếu quả nằm chỗ trũng, cần kê lên rơm cho khỏi thối.
5. Phòng trừ sâu bệnh hại
5.1. Một số sâu hại dưa hấu quan trọng
- Bọ dưa
Phòng trừ: Bắt, xua đuổi thành trùng bằng tay, dùng vợt hay phun thuốc Politrin, Baythroid, Admire, Đầu Trâu BISAD 0.5 ME liều lượng 10-15 ml/ bình 12-16 lít nước.
Rải thuốc hạt Basudin, Vibam ở gốc dưa sau khi trồng và trước khi cây ra hoa (kết hợp khi bón phân thúc).
- Sâu vẽ bùa
Phòng trừ: Phun thuốc Ofunack, Fenvalerate, Polirin, Oncol, Sumicidin, Đầu Trâu BISAD 0.5 ME liều lượng 10-15 ml/ bình 12-16 lít nước.
- Bọ trĩ
Phòng trừ:
Kiểm tra đồng ruộng thường xuyên. Phun thuốc ngay khi mật độ bọ trĩ còn thấp (2-3 con/ lá). Thay đổi loại thuốc thường xuyên để tránh bọ trĩ kháng thuốc.
Thuốc hữu hiệu là: Phun thuốc Đầu Trâu FEAT 25 EC liều lượng 10-15 ml/ bình 12-16 lít nước. Hoặc Regen, Admire, Danitol, Oncol, Confidor.
- Sâu ăn tạp (Spodoptera litura)
Cày ải, phơi đất, vệ sinh đồng ruộng. Rải thuốc hạt khử đất để diệt sâu, nhộng sống trong đất trước khi trồng. Ngắt bỏ ổ trứng hay sâu non.
Phun các loại thuốc: Supracide, Ambush, Karate, Atabron, Shersol, Lorsban ở giai đoạn sâu non.
Ngoài ra còn các loại sâu khác như: Sâu ăn lá, rầy mềm và các bệnh quan trọng như bệnh héo rũ cây con, bệnh chảy nhựa thân, bệnh thán thư, bệnh sương mai, bệnh nứt thân chảy mủ, bệnh héo vi khuẩn và bệnh khảm nên sử dụng OLICIDE 0 DD liều lượng 25-30 cc/bình 8 líl nước hoặc THUMB liều lượng 25-30 cc/ bình 8 líl.
6. Thu hoạch dưa hấu
Ngày thu hoạch tùy thuộc vào đặc tính giống, thời tiết… Để cho chất lượng trái đảm bảo ngon ngọt, trước khi thu hoạch 7-10 ngày cần phải giảm, cắt nước tùy theo vùng đất. Dưa thương phẩm được thu hoạch khi có độ chín 70-80% (khoảng 25-30 ngày sau khi thụ phấn hay 65-70 ngày sau khi trồng).
Trong trồng và chăm sóc dưa hấu, bà con nên thường xuyên thăm vườn. Thực hiện tốt các quy trình từ làm đất, bón phân, xử lý hạt giống, phủ màng bạt, tỉa dây và phòng trừ sâu bệnh hại. Có như vậy mới có vụ mùa bội thu.
Dưa hấu đã được bà con thu hoạch
